Ο Νίκος Καλογερόπουλος παίζει τάβλι με τον «επιστήμονα» Κώστα Τσάκωνα:
«Εξάρες!» λέει ο δεύτερος, κα παίζει την ζαριά του μονολογώντας: «6 χρόνια στο δημοτικό, 6 χρόνια στο γυμνάσιο, 6 χρόνια στο πανεπιστήμιο … 6 χρόνια στο εξωτερικό.»
«τ-τ- τρία κι άσσο» λέει ο Καλογερόπουλος και κουνά τα πούλια του.
«Μωρέ μπράβο» τελειώνει την ατάκα ο Τσάκωνας: «εσύ παίζεις άνετα τάβλι δε χρειάζεται να πας στο πανεπιστήμιο….»
Η σκηνή είναι παρμένη από την θρυλική ταινία του Θόδωρου Μαραγκού «Μάθε παιδί μου γράμματα». 30 χρόνια μετά, λίγα έχουν αλλάξει! Οι επιστήμονές μας μένουν ανεκμετάλλευτοι, οι γνώσεις τους σκουριάζουν στα ράφια, η παιδεία μας αδυνατεί να προσφέρει στην χώρα.
Εκθέτω προβληματισμούς και απόψεις για την φαιδρή πραγματικότητα του ελληνικού πανεπιστημίου που έχει αντικαταστήσει την εργασία με την συναλλαγή, την έρευνα με την αντιγραφή και την αξιοκρατία με την «ημετεροκρατία», εξάγοντας τελικά από τις τάξεις του όχι επιστήμονες αλλά συνδικαλιστές!. Μια από τις αγαπημένες παραφράσεις τους: Τα αγαθά copies κτώνται…!
Εκθέτω επίσης και προβληματισμούς για τους φοιτητές που καταφέρνουν να ξεγλιστρήσουν από αυτή την μηχανή του κιμά και δεν γίνονται ένα με τον πολτό ,αλλά και πάλι βρίσκονται στο αδιέξοδο μιας αγοράς εργασίας που προτιμά τους αμόρφωτους. Οι επιστήμονες μας βρίσκουν τώρα την μοίρα που 30 χρόνια πριν κατέγραφε με την πένα του ο Θ. Μαραγκός. Επιστήμονες στο τάβλι...!
Σταχυολογώ τα προβλήματα που εγώ θεωρώ βασικότερα καθώς και απλές κατά την γνώμη μου λύσεις. Τα σχόλια σας δεν είναι απλώς θεμιτά είναι απαραίτητα και υποχρεωτικά!
1. Συστήματα εισαγωγής
ΠΡΟΒΛΗΜΑ
• Η Ελλάδα αλλάζει τα συστήματα εισαγωγής στα πανεπιστήμια σαν πουκάμισα. Παλαιότερα υπήρχε εκείνος ο ψυχοφθόρος απίστευτος ανταγωνισμός, 2 τουλάχιστον χρόνια τρελού διαβάσματος και φροντιστηρίων για να κριθείς για 12 ώρες σε 4 μαθήματα δέσμης για το υπόλοιπο μέλλον σου ( ή τουλάχιστον έτσι νόμιζες). Μετά έφτανες να εξετάζεσαι σε 12 μαθήματα, τα μισά άσχετα με το αντικείμενο που σε ενδιέφερε. Τελικά όλο και κάπου έμπαινες ή αλλιώς τη βαλίτσα σου και δρόμο για τις βιομηχανίες πτυχίων του εξωτερικού
• Η μόνη σοβαρή προσπάθεια ήρθε με την καθιέρωση της βάσης του δέκα, που έβαλε κάποια σχετική τάξη. Όμως δεν την άντεξαν οι παραδοσιακές προοδευτικές/ψηφοθηρικές δυνάμεις της χώρας κι έτσι τώρα μπαίνεις στα πανεπιστήμια ακόμα και με λευκή κόλλα!
• Τα ιδρύματα δεν έχουν κανέναν σχεδόν λόγο στην εξεταστέα ύλη με αποτέλεσμα για παράδειγμα να εισάγονται άτομα σε σχολές μηχανικών χωρίς γνώση ολοκληρωμάτων και παραγώγων.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• Άμεση επαναφορά της βάσης για την εισαγωγή στα Ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δεν νοείται εισακτέος με λευκή κόλλα !
• Όλα είναι καταδικασμένα αν το σύστημα εισαγωγής δεν λαμβάνει υπόψη τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και τις ανάγκες της αγοράς. Πώς μπορεί τα μαθήματα των εισαγωγικών να μην έχουν άμεση σχέση με την σχολή στην οποία θέλεις να πας; Πώς επιβάλλεις στο πανεπιστήμιο την εισαγωγή 300 ατόμων σε ένα εργαστήριο δυναμικότητας 30, ενώ παράλληλα δε του δίνεις τα λεφτά -ή την δυνατότητα να τα αποκτήσει- για να το αναβαθμίσει; Πώς «ρίχνεις» στην αγορά 1000 μαθηματικούς τον χρόνο όταν δεν μπορεί να τους απορροφήσει; Πολλά τέτοια ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν με τόλμη αν θέλουμε πραγματικά κάποια βελτίωση
2. Προγράμματα Σπουδών και σύνδεση με την επιχειρηματική πραγματικότητα
ΠΡΟΒΛΗΜΑ
• Τα πανεπιστήμια μας δημιουργούν θεωρητικά όντα. Μέχρι το στάδιο του πτυχίου/διπλώματος δεν δίνουν εφόδια επιχειρηματικής και επαγγελματικής σταδιοδρομίας αφού δεν συνδέονται με την εργασία σε κανένα στάδιο των σπουδών. Καλώς και αποκτώνται όλες οι θεωρητικές βάσεις –οι επιστήμονες μας διαπρέπουν διεθνώς- αλλά δεν αρκούν.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• Άμεση σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών με την επιχειρηματική πραγματικότητα και την αγορά εργασίας. Ο φοιτητής μηχανικός δεν μπορεί να διδάσκεται τεχνολογίες 10ετίας. Ο γιατρός κι ο βιολόγος, ο δάσκαλος, δεν μπορεί να μην διδάσκονται πληροφορική.
• Επιστημονικά πάρκα και σύνδεση τους με μεταπτυχιακά προγράμματα ερευνητικών σπουδών, καθώς και με κινητροδότηση εγκατάστασης νέων εταιριών σε αυτά.. Έτσι μόνο δημιουργούνται οι βάσεις για την δημιουργία start up εταιριών που θα φέρουν καινούργια πολύτιμη γνώση στην καθημερινότητα της χώρας και της ανάπτυξης και θα αποτελέσουν εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν. Το μεγαλύτερο ποσοστό από της μεγάλες αυτή τη στιγμή παγκόσμιες εταιρίες και καινοτόμες ανακαλύψεις που άλλαξαν τον τρόπο ζωής και επικοινωνίας στον πλανήτη ξεκίνησαν από τα ερευνητικά κέντρα των αμερικανικών πανεπιστημίων. Google, facebook, οθόνες αφής, μερικά μόνο από τα παραδείγματα.
3. Ανταγωνιστικότητα Πανεπιστημίων
ΠΡΟΒΛΗΜΑ
• Τα πανεπιστήμιά μας λειτουργούν με νοοτροπία δημοσίου. Μονιμότητα, επιτροπές, υποεπιτροπές εκλογές επί εκλογών, αλισβερίσι και φυσικά μηδενικός ελεγχος! Τεράστια κονδύλια για την εκπαίδευση σπαταλούνται μέχρι και για τραπεζώματα και «χοροεσπαρίδες»!
• Τα πανεπιστήμιά μας εκπαιδεύουν τους φοιτητές στην συναλλαγή και την ρεμούλα, στην προχειρότητα και την αντιγραφή, στην κοσμοθεωρία της ήσσονος προσπάθειας. Τα πάντα μπορούν να πραγματοποιηθούν όχι απαραίτητα με σημαντική προσπάθεια αλλά με σημαντικές γνωριμίες. Η πρωτογενής ερευνά αποτελεί είδος υπό εξαφάνιση. Ποιά ήταν η τελευταία μεγάλη ανακάλυψη ελληνικού πανεπιστημίου; Ο ευρών αμοιφθήσεται!.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• Αδειοδότηση σε ιδιωτικά πανεπιστήμια και σε παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας. Πρέπει να κάψουμε κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Οι αποστάσεις έχουν εκμηδενιστεί, ο πλανήτης μας αποτελεί μια παγκόσμια κοινότητα και η γνώση οικουμενικό αγαθό. Αυτός που θέλει να πάει στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα πάει είτε αυτό είναι στην Ελλάδα είτε στην Αγγλία είτε στην Βουλγαρία. Η διαφορά είναι πως έξω μαζί του παίρνει και το συνάλλαγμα του! Παράλληλα, παραρτηματάκια ξένων πανεπιστημίων λειτουργούν με αμφίβολους όρους και διατάξεις, αλλά με κάθε επισημότητα σε ορόφους πολυκατοικιών! Άρα συνάλλαγμα χάνετε και εντός των τοίχων.
• Υπάρχουν ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και εκπαιδευτήρια. Τι καταστροφικό φέρνουν λοιπόν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια; Σε ποιόν τομέα ο ανταγωνισμός έφερε την καταστροφή; Μήπως απλά κάποιοι αραχτοί μεγαλο-καθηγητο-παράγοντες θα αναγκαστούν να σηκωθούν από τα φαρδιά πανάκριβα γραφεία τους και τις αναπαυτικές πολυθρόνες και αντί να συμμετέχουν σε κάθε λογής δημόσιες και μη έμμισθες επιτροπές, να ξανακατεβούν στα αμφιθέατρα και τα ερευνητικά τους εργαστήρια; Μήπως λέω.
• Η οικονομική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων πρέπει να νομοθετηθεί. Τα πανεπιστήμια έχουν στην διάθεσή τους ακίνητα και περιουσία η οποία, όπως και κάθε δημόσια περιουσία, ενώ θα μπορούσε να αποφέρει πολύτιμους πόρους, στέκεται ανεκμετάλλευτη. Αυτό σε συνδυασμό με την ελλιπή καινοτομία και έρευνα, και άρα την σχεδόν παντελή έλλειψη πατεντών και ευρεσιτεχνιών που θα μπορούσαν να αποφέρουν κέρδη στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα αφήνει απροστάτευτα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και ουραγό στις σχετικές κατατάξεις.
Ο ανταγωνισμός παράλληλα με την ενδυνάμωση της αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων μας μόνο θετικά αποτελέσματα θα αποφέρει.
4. Ανεργία και ανάπτυξη
ΠΡΟΒΛΗΜΑ
• Χιλιάδες νέοι –μαζί και κάποιοι που ήταν «νιοι και γέρασαν»- στοιβάζονται σε απύθμενες λίστες ανεργίας, υποαπασχολούνται σε άσχετες με το αντικείμενο τους δουλειές για τα προς το ζήν, και εν τέλει ελάχιστα προσφέρουν με τις γνώσεις τους στην πραγματική ανάπτυξη και την συνολική πορεία της χώρας προς κάτι καλύτερο. Κι αυτό γιατί η ελληνική αγορά εργασίας είναι ασύνδετη και ασυνάρτητη – ξεκινώντας από τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό και καταλήγοντας στον ΟΑΕΔ- δεν είναι ικανή να αφομοιώσει τη πρωτοπόρα επιστημονική γνώση και να αναπτυχθεί σε νέους τομείς, παρά συνεχίζει να επαναπαύεται ακόμη και τώρα, σε προγράμματα επιχορηγήσεων, σε κρατικό χρήμα, σε εύκολες λύσεις. Έχουμε μία κακομαθημένη επιχειρηματικότητα.
• Στον αντίποδα, υπάρχουν εκατοντάδες επιχειρήσεις αυτή τη στιγμή θα ήθελαν στις τάξεις τους επιστημονικό προσωπικό αξιοποιώντας εξειδικευμένες γνώσεις ή ερευνητικά αποτελέσματα για να γίνουν πραγματικά ανταγωνιστικές στον ευρωπαϊκό στίβο και γιατί όχι και στον παγκόσμιο. Αυτό όμως καθιστάτε αδύνατον οικονομικά λόγω της έλλειψη ρευστότητας αλλά και λόγω των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και όλων των αντίστοιχων ελληνικής επινόησης αναπτυξιακών βαριδιών. Έτσι οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια είτε στην ανεργία είτε στην μαύρη εργασία.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• Άρση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και όλων των αντιαναπτυξιακών δικλίδων ασφαλείας ενός συνδικαλιστικού, απολιθωμένου παρελθόντος.. Δεν έχει καμία λογική η ίση αμοιβή τόσο στους ικανούς όσο και στους φυγόπονους. Η εξίσωση προς τα κάτω πρέπει να σταματήσει. Η προστασία του εργαζομένου δεν σχετίζεται με την συλλογική σύμβαση ή την υπέρογκη αποζημίωση απόλυσης.
Η προστασία του εργαζόμενου έχει άμεση εξάρτηση από την προστασία της επιχείρησης στην οποία δουλεύει! Αν η επιχείρηση πτωχεύσει το ίδιο θα πάθει και ο εργαζόμενος.
Η νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου δεν έχει καμία θέση σε μία επιχείρηση. Πρέπει να θεσπιστεί λογικός βασικός μισθός και από εκεί και πέρα μισθολογικές απολαβές ανάλογες των αναγκών της αγοράς και τις προσφερόμενης εργασίας ( bonus παραγωγικότητας, μερίσματα κερδών κ.α.). Δε γίνεται πτυχία κενά περιεχομένου και γνώσεων να αποτελούν αυτομάτως κριτήρια μισθολογικών αυξήσεων. (τι θα πει εν έτη 2010 επίδομα υπολογιστή; Είναι σαν να δίνεις επίδομα ανάγνωσης!)
• Επίδομα ανεργίας τέλος! Τέλος στο «επίδομα τάβλι». Η έννοια του επιδόματος ανεργίας λειτουργεί συνειρμικά ως «σε πληρώνω για να μη δουλεύεις». Θέσπιση επιδόματος εργασίας! Το επίδομα γίνει βασικός μισθός ημιαπασχόλησης και οι άνεργοι να απορροφηθούν με αυτόν στις επιχειρήσεις με μειωμένο ωράριο, και υποχρέωση –για παράδειγμα- καταβολής των ασφάλιστρων από αυτές. Η χώρα θα αποκτήσει ξαφνικά χιλιάδες εργατικά χέρια.
